Il Comune di Albinea e il gruppo di cultori e studiosi Léngua Mèdra Rèş e la nôstra léngua arşâna propongono ogni mese un approfondimento sulla nostra straordinaria lingua madre, il dialetto reggiano! Non perdetevi questo appuntamento, alla scoperta del significato di espressioni, modi di dire, proverbi e molto altro!

LA POLÔNIA DA LA MARMELÂTA

Quella che segue è la traduzione in dialetto reggiano di un famoso racconto di Gianni Rodari, l’Apollonia della marmellata, fatta da Elisabetta (Betty) Bertani per i bambini che seguono, assieme ai loro genitori e nonni, la rubrica dialettale curata da Léngua Mêdra e Comune di Albinea.

Buona lettura e ascolto all’indirizzo lenguamedra.it

A Sant’Antòni, in séma a ’l Lêgh Magiōr, gh’ēra ’na dunlèina tânt-e-brêva, mó tânt-e-brêva a fêr la marmelâta, ch l’ēra dvintêda famōşa ânch in Valcuvia, in Valtravaglia, in Val Dumentèina e in Val Puvrèina.

La gînt, quând e gnîva la stagiòun, la rivêva da tót al vâl lé datōren, la s metîva a sēdr in séma a un murèt a gôdres la vésta dal sît e intal mèinter la tulîva só un quêlch lampòun din mèş a i rōv, pó la s metîva a ciamêr la dunlèina da la marmelâta:

‒ Polônia!

‒ Cs’agh ē?

‒ M la farésov ’na marmelâta d lampòun?

‒ Avânti! Sûn prûnta! Sûn ché!

‒ Am darésov ’na mân a fêr ‘na bòuna marmelâta d brógni?

‒ Subét!

La Polônia, cla dunlèina lé, la gh îva prôpia dō mân d ôr, e la fêva al marmelâti pió bòuni d tót al vareşôt e dal Cantòun Ticino.

’Na vôlta, gh ē capitê ’na vcîna d’Arcumeggia, tânt puvrèta, mó tânt puvrèta, che per fêr la marmelâta la n gh îva gnân un scartucîn ed maròli d pêrsegh, alōra, lòung a la strêda, la s ēra inpîda ’l grimbiêl cun di rés ’d castâgni.

‒ Polônia! Am farésov la marmelâta?

‒ Cun di rés?

‒ A n ò mia catê gnînt êter

‒ Pasînsia, tintarò……

E la Polônia, l’à fât l’à fât, ch la gh l’à cavêda a tirêr fōra da i rés d al castâgni la marmelâta pió bòuna d tóti al marmelâti.

’N’êtra vôlta, sèinper cla dunlèina d’Arcumeggia, la n à catê gnân i rés dal castâgni, perchè al fòj sèchi e’ j îven cuacê tót; e l’ē rivêda cun un grimbiêl pîn d’urtîghi.

‒ Polôniaaaa! Am la fêv la marmelâta?

‒ Cun dagli urtîghi?

‒ A n ò mia catê gnînt êter….

‒ Pasînsia, dà ché ch evdòma!

E la Polônia, l’à tôt agli urtîghi, la gh’à şuntê dal sócher, la li à fâti bòjer a la so manēra, e la gh à fât ’na marmelâta da berlechêrs i dî.

Perchè la Polônia, cla vcîna lé, la gh îva ’l mân d ôr e d argînt e la gh l’arés cavêda a fêr ’na marmelâta ânch cun di sâs.

’Na vôlta ē pasê dedlé l imperadōr e ânca ló l ò vrû pruvêr a sintîr la marmelâta d la Polônia, e lē la gh n à dê un piatlèin, mó l imperadōr, dôp ed la préma cuciarêda, al s ē instisê perchè ’na mòsca la gh ēra caschêda dèinter.

‒ L um fa schîva

‒ S’ l és fât eschîva la mòsca la n gh esré mia caschêda dèinter

Mó oramai l imperadōr l ēra tânt rabî ch l à cmandê a i so suldê d tajêr al mân a la Polônia.

Alōra la gînt la s ē rivultêda e l’à mandê a dîr a l imperadōr che s’l és fât tajêr al mân a la Polônia, lōr e gh arésen tajê la curòuna cun la tèsta e tót, perchè dal tèsti per fèr l imperadōr agh n esré stêdi dagli êtri, mó dal mân d ôr cme cóli d la Polônia a n ’n arén pió catê.

E l imperadōr l à tgnû inborsêr al so violòun e turnêr din du l ēra gnû.